Dit essay legt de rol van betalingsmiddelen in de geschiedenis van de mens uit. Daarnaast wordt ook het belang van cryptomunten binnen de Connected Society duidelijk gemaakt.
Laat ons beginnen met een simpele vraag: waarom heeft de mens geld nodig? Om deze vraag te beantwoorden moeten we heel ver in ons geschiedenis teruggaan, naar een tijd waar ruilhandel ontstaan is. Ruilhandel is duizenden Jaren geleden( tussen 10.000 v.C.(‘A Brief History of Payment Services and Solutions’, 2015) of 6.000 v.C. (Mint, 2020) )ontstaan als een manier om goederen met elkaar te wisselen. Dankzij ruilhandel kon je eigen materiaal ruilen voor een product waarover je anders niet kon beschikken. Toch niet op een vredevolle manier.
Stel je je volgende situatie voor: je woont in het jaar 6.500 VC en je hebt veel koeien. De zoon van je tante is een kleermaker. Soms kunnen jullie elkaars goederen ruilen. Je geeft kaas en hij geeft je wat kledij. We kunnen zien dat ruilhandel een deel van de problemen oplost om aan iemand anders zijn goederen te geraken maar je nood kan niet altijd opgelost worden omdat de vraag en aanbod niet altijd hetzelfde is. Er was dus een duidelijk probleem met ruilhandel. Wat doet een mens in zo een situatie? Innoveren!
Een volgende innovatieve stap in deze richting was het gebruik van edele metalen zoals goud en zilver. Het is moeilijk om een exacte datum te vinden die aangeeft wanneer voor het eerst goud of zilver gebruikt werd als betaalmiddel en welke van de twee was het eerste. Wat we wel kunnen zeggen is dat na het ontdekking van goud werd het door de Egyptenaren voor het eerst rond 1500 v.C. gebruikt als eerste internationaal ruilmiddel voor handel(Gold: The Most Precious of Metals, 2016). Er zijn andere bronnen die vermelden dat rond 3.000 v.C. ook zilver gebruikt werd als betaalmiddel (When Was Silver First Used as Currency?, z.d.). Deze 2 edele metalen zijn voor duizenden jaren in gebruik gebleven.
Al in het 6de eeuw werd in China voor het eerst geëxperimenteerd met papiergeld(Allen, 2013) wat de opvolger was van leergeld (History of Money and Payments, z.d.). Omdat het niet mogelijk was om de waarde van papiergeld gemakkelijk te bepalen werd papiergeld in verschillende beschavingen in en uit gebruik gevallen.
Later in 1661 werd voor het eerst in Europa bankbiljetten gebruikt door de bank van Stockholm(10000 Years of Economy, z.d.). In Engeland werd in 1694 The Bank of England opgericht en werden biljetten afgegeven in ruil voor stortingen bij de bank(Allen, 2013). Na de eerste wereldoorlog begon de link tussen goud en bankbiljetten af te breken. Je kon niet zomaar naar de bank gaan om goud terug te krijgen voor je biljetten.
Half de 20ste eeuw in de jaren ’50 waren de kredietkaarten beschikbaar en later in de jaren ’70 kon men ook gebruik maken van de debet kaarten(Barrett, 2009). Dankzij deze kaarten hoefde je geen groot sommen geld mee te hebben. Ondertussen kan je gemakkelijk met je smarttoestellen contactloos betalen.
Zo kunnen we duidelijk zien dat de mens nood heeft om te betalen en dat de betaalmiddelen doorheen de tijden worden aangepast. Iedere betaalmiddel dat handiger is dan de vorige neemt de dominante positie. Na een vaak trage transitie neemt er een soort van revolutie plaats en we passen zich aan.
Het is niet alleen geld dat te maken heeft met aanpassingen, evoluties of revoluties maar een beetje gelijk is hoe de menselijke samenleving zich gedraagt. Volgens Stuive en van der Heijden (Stuive & van der Heijden, 2020) hebben 5 revoluties een grote impact gehad op de ontwikkeling van de samenleving. De eerste revolutie was de cognitieve revolutie (de mens leerde verhalen vertellen), dan was de agrarische revolutie (de mens leerde voeding verzamelen en hoefde niet meer constant te verhuizen om te kunnen overleven), ten derde was de ontwikkeling van de boekdrukkunst (informatie kon heel snel verspreid worden), de vierde was de industriële revolutie (snelle tempo in productie) en nu is de huidige informatierevolutie aan de gang. Deze revolutie van informatie zal waarschijnlijk als de laatste grote revolutie een immense impact hebben op de ontwikkeling van de beschaving.
Tegenwoordig kan een gigantisch hoeveelheid van data in een ogenblik met iedereen over de hele aarde gedeeld worden. Dit is mogelijk dankzij de Connected Society. In deze society zijn mensen en dingen met elkaar verbonden dankzij het internet(Stuive & van der Heijden, 2020).
Deze nieuwe samenleving maakt plaats vrij voor nieuwe technologie en ook nieuwe betaalsystemen. Dankzij de blockchain technologie kunnen cryptomunten ontwikkeld worden. Satoshi Nakamoto maakte voor het eerst gebruik van deze technologie voor de Bitcoin. Maar het is niet zo eenvoudig om blockchain te begrijpen zonder dat je zich een beetje te moeten verdiepen in deze technologie. Volgens Ashford en Shmidt (Ashford & Schmid, 2020) is blockchain “een open, gedistribueerd grootboek waarin transacties in code worden vastgelegd.” Maar wat betekent dit juist?
In 1991 wilden een groep van onderzoekers tijd plakken op documenten en wilden voorkomen dat er datums gewijzigd worden. De blockchain technologie zorgt ervoor dat je eigenlijk geen tussen persoon als banken meer nodig hebt om transacties goed te keuren. Deze technologie is een keten van blokken en bevat informatie over de gegevens in eigen blok en de vorige blokken. Alle informatie dat op een blok zit kan niet gewijzigd worden. Het bevat heel de historiek van wat er gebeurd is in het verleden met de data. Als er informatie gewijzigd wordt, zal er een nieuwe blok gemaakt worden met de gegevens van alles wat er gebeurde. Deze informatie kan niet vernietigd worden. De methode is eeuwen oud maar wat nieuw is aan blockchain is dat de informatie gedecentraliseerd is(Lucas Mostazo, 2018). Het maakt dus enorm moeilijk om de gegevens aan te passen. Zo ontstaat er meer vertrouwen. Dus Blockchain maakt het mogelijk om data te traceren en deze ook te bewaren. Op die manier wordt er meer vertrouwen gecreëerd in de data en daarnaast valt de rol van de tussen persoon weg als we met elkaar communiceren of data delen.
Cryptomunten of cryptocurrency of crypto zijn digitale munten die gebruik maken van de blockchain technologie. Vandaag de dag zijn ze heel populair en volgens Hayes(Hayes, 2021) bestaan er ondertussen meer dan 10 duizend verschillende soorten cryptomunten. Satoshi Nakamoto schreef in zijn paper in 2008 over het eerste cryptomunt, Bitcoin(Nakamoto, 2008). Nakamoto beschreef het project als “een elektronisch betalingssysteem gebaseerd op cryptografisch bewijs in plaats van vertrouwen.” (Nakamoto, 2008).
Nu keren we terug naar de essentie van de vraag: moeten we overstappen naar cryptomunten? Als we met aandacht kijken naar de geschiedenis van betaalvormen die ontstaan zijn sinds de ruilhandel kunnen we een iets met zekerheid zeggen; Mensen hebben nood om te betalen voor goederen en services én ze zijn altijd opzoek om het gemakkelijker, veiliger en lichter te maken. De edele metalen waren beter dan ruilhandel, het papiergeld was beter dan ‘zware’ metalen bij te hebben, de bankkaarten waren beter en veiliger dan grote sommen cash bij te hebben.
Omdat heel de wereld en zelfs dingen dankzij internet met elkaar verbonden zijn (Stuive & van der Heijden, 2020) kunnen we voor €1 boodschappen doen in China. Het grootste probleem met de huidige betaalsystemen volgens ons is dat de meeste landen een eigen papieren biljet hebben en de waarde daarvan is verschillend per land of regio. Daarentegen lossen de cryptomunten deze problemen op dankzij de blockchain technologie. Het werkt snel en biedt veel privacy aan. Het daagt de oude betaalsystemen aan en neemt een logische volgende stap in de evolutie van ons betaalsystemen.
Daarom denken wij dat een overstap logisch en onvermijdelijk is. Maar het wel niet zeggen dat de bankkaarten of traditionele bankbiljetten zullen verdwijnen. Goud is misschien niet meer een standaard betaalmethode, maar het heeft nog altijd een eigen waarde. Als we kijken naar de revolutie van ATM’s, bankkaarten en contactloos betalen kunnen we zeggen dat ze er niet voor gezorgd hebben dat de bankbiljetten verdwijnen uit de economie. Zo zal het waarschijnlijk ook blijven na de inburgering van cryptomunten.
Naast de voordelen van cryptomunten zijn er ook nadelen en uitdagingen aan verbonden. In 2021 werd El Salvador het eerste land om Bitcoin te legaliseren(Hernandez, 2021) maar al in 2019 begon China alle crytpomunten illegaal te verklaren(‘China Declares All Crypto-Currency Transactions Illegal’, 2021) met een hardhandig optreden in 2021 tegen cryptomunten. Zo kan men ook begrijpen dat de gedecentraliseerde blockchaintechnologie zeker een gevaar is voor autoritaire machten. Het neemt macht weg van de overheid. Dit maakt de inburgering van cryptomunten in de samenleving en vooral in de autoritaire landen moeilijk.
Een ander probleem met het delven van grote cryptomunten als Bitcoin en Ethereum is het verbruik van energie en emissie. Volgens Rhodes(Rhodes, 2021) verbruikt Bitcoin jaarlijks evenveel energie als Finland, Zweden of Maleisië. Maar zoals we eerder zeiden, als er problemen zijn de mens probeert te innoveren en het lukt vaak ook. Het onderzoek(Flexible Data Centers Can Reduce Grid Carbon Emissions in Texas, a White Paper Highlights, 2021) van technologiebedrijf Lancium toont aan dat ‘intelligent’ gebruik van flexibele datacenters kunnen de koolstofemissie verminderen.
Dus cryptomunten hebben veel voordelen en de globaliseerde inburgering ervan blijkt een volgende logische stap te zijn in de evolutie van de manier hoe we betalen en hoe onze samenleving functioneert. Het brengt zeker nieuwe uitdagingen en dilemma’s met zich mee. Heel veel nieuwe (juridische) vragen moeten opgelost worden om de cryptomunten door de overheid te laten legaliseren. Deze munten en de technologie ervan zijn een opportuniteit, een uitdaging en ook een beetje gevaar voor hoe de samenleving nu functioneert. Ze gaan niet meer weg te denken zijn uit de samenleving, maar ze moeten de strijd van de inburgering in de Connected Society overwinnen!
Bibliografie
10000 years of economy. (z.d.). Geraadpleegd 6 januari 2022, van http://www.citeco.fr/10000-years-history-economics/antiquity-to-middle-ages/the-first-banknotes-or-paper-money
A brief history of payment services and solutions. (2015, september 15). BNP Paribas. https://histoire.bnpparibas/en/barter-cash-contactless-a-brief-history-of-the-means-of-payment/
Allen, K. (2013, september 10). Banknotes: A short history. The Guardian. https://www.theguardian.com/business/2013/sep/10/banknotes-history
Ashford, K., & Schmid, J. (2020, november 20). What Is Cryptocurrency? Forbes Advisor. https://www.forbes.com/advisor/investing/what-is-cryptocurrency/
Barrett, J. (2009, januari 6). Credit and Debit Cards: What You Need to Know. The New York Times. https://www.nytimes.com/2009/01/06/your-money/credit-and-debit-cards/primercards.html
China declares all crypto-currency transactions illegal. (2021, september 24). BBC News. https://www.bbc.com/news/technology-58678907
Flexible Data Centers Can Reduce Grid Carbon Emissions in Texas, a White Paper Highlights. (2021, oktober 21). Lancium. https://lancium.com/press/flexible-data-center-whitepaper/
Gold: The Most Precious of Metals. (2016, april 26). FocusEconomics | Economic Forecasts from the World’s Leading Economists. https://www.focus-economics.com/blog/gold-the-most-precious-of-metals
Hayes, A. (2021, november 30). Ten Important Cryptocurrencies Other Than Bitcoin. Investopedia. https://www.investopedia.com/tech/most-important-cryptocurrencies-other-than-bitcoin/
Hernandez, J. (2021, september 7). El Salvador Just Became The First Country To Accept Bitcoin As Legal Tender. NPR. https://www.npr.org/2021/09/07/1034838909/bitcoin-el-salvador-legal-tender-official-currency-cryptocurrency
Lucas Mostazo. (2018, januari 14). What is BLOCKCHAIN? The best explanation of blockchain technology. https://www.youtube.com/watch?v=3xGLc-zz9cA
Mint. (2020, augustus 26). Guide to the Barter Economy & the Barter System History. MintLife Blog. https://mint.intuit.com/blog/personal-finance/guide-to-the-barter-economy-the-barter-system-history/
Nakamoto, S. (2008). Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System. https://bitcoin.org/bitcoin.pdf
Rhodes, J. (2021). Is Bitcoin Inherently Bad For The Environment? Forbes. https://www.forbes.com/sites/joshuarhodes/2021/10/08/is-bitcoin-inherently-bad-for-the-environment/
Stuive, R., & van der Heijden, R. (2020). Basisboek Netwerk organisaties (1ste dr.). Noordhoff.
When was Silver First Used as Currency? (z.d.). Global Bullion Suppliers. Geraadpleegd 5 januari 2022, van https://globalbullionsuppliers.com/blogs/blog/when-was-silver-first-used-as-currency